[ گزارش سازمان ملل متحد ]

در تصاویر زیر میزان پراکندگی بیماران مبتلا به HIV در سراسر جهان نمایش داده شده است . هچنین در تصاویر دیگر رشد این بیماری در سراسر جهان و همچنین پیش بینی خوش بینانه برای سال 2010 مشخص گردیده است

مطالب مرتبط :

همکاران شماره 54

مصاحبه ای جذاب با استاد حمید کاظمی هنرمند و پژوهشگر

لزوم توجه به مبلمان شهری

بررسی عوامل بزه دیدگی در خانواده

خلیج عربی یا توطئه غربی

ایدز یا سرما خوردگی؟

برای اطلاعات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه فرمایید

 

در سال 1981 هشت مورد و خیم از ابتلا به بیماری " کاپوسی سارکوما"، یکی از انواع خوش خیم تر سرطان که معمولا در میان افراد سالمند شایع است، در میان مردان هم جنس گرای نیویورک گزارش شد.تقریباً همزمان با این موارد، شمار مبتلایان به یک عفونت ریوی نادر در کالیفرنیا و نیویورک بالا رفت.با این که در آن زمان عامل شیوع ناگهانی این دو بیماری مشخص نشده بود، اما معمولا از این دو واقعه پزشکی به عنوان آغاز ایدز یاد می کنند.در طی یک سال این بیماری بدون نام، گسترش زیادی داشت تا سرانجام در 1982 آن را ایدز(Syndrome Deficiency Immune (Aquired نامیدند.به مرور شمار بیشتری متوجه این بیماری جدید شدند، چون گروه های گسترده تری از مردم، و نه فقط همجنس گرایان، را مبتلا می کرد.بیماران هموفیل و معتادان تزریقی با علائمی مشابه ایدز به پزشک مراجعه می کردند.همزمان با ظهور ایدز درآمریکا، درآن سوی اقیانوس آتلانتیک پزشکان در فقیرترین قاره جهان آفریقا، متوجه شیوع یک پدیده جدید بهداشتی شدند

این بیماری که در زبان محلی" اسلیم"(SLIM) – مرگ در اثرتحلیل تدریجی بدن – نام گرفته بود، در آفریقا به معضلی عمیق تبدیل می شد.در وهله اول پزشکان دلیلی نمی دیدند که ایدز، بیماری شایع درمیان همجنس گرایان آمریکای ثروتمند، را با اسلیم مرتبط بدانند.اما تحقیقات بعدی و شیوع علائمی مشابه درمیان زنان و دگر جنس گراها نشان داد که هر دوی این بیماری ها یکی بوده وهمان ایدز است.درهیاهویی از جنجال ها و ابهامات گسترده درباره این بیماری کشنده جدید، تلاش ها برای تشخیص علت بروز ایدز و نحوه انتقال آن، با شتابی بی سابقه آغاز شد.در سال 1984 یک گروه محقق آمریکایی به ریاست" رابرت گالو" اعلام کرد که آنها عامل بیماری ایدز را کشف کرده اند، یعنی همان ویروسی که ما آن را حالا اچ آی وی می خوانیم.البته این ادعا با اعتراض " لوک موننتیر" و گروه محققان فرانسوی او، که ماه ها قبل این ویروس را شناسایی کرده بودند، روبرو شد.در بحبوحه این جنجال ها محققان برای پیدا کردن درمان ایدز بسیج شدند: جستجویی که هنوز هم ادامه دارد.آزمایش های خون نشان داد که ویروس اچ آی وی سراسر جهان را در پنجه مهلک خود گرفته و در مدت زمانی کم به تمام قاره ها گسترش یافته است.تلاش ها برای درک این ویروس به موضوعی بسیار اضطراری تبدیل شد. این که از کجا آمده و چرا در قرن بیستم هم زمان در دو نقطه مختلف یعنی آفریقا و آمریکا ظهور کرده بود؟

منشا اچ ای وی
طبق شواهد روشن و قانع کننده ای که وجود دارد، شکی نیست که ایدز از ویروس اچ آی وی ناشی می شود. اما درحال حاضر تاکید بر این موضوع است که درک سر منشا ویروس اچ آی وی برای کشف واکسن و درمان های موثرتر امری حیاتی است.براساس آخرین تحقیقات در زمینه مختصات ژنتیکی اچ آی وی، عامل انتقال ایدز، مشخص شده این ویروس از ترکیب دو ویروس مختلف در میمون شامپانزه به وجود آمده است.این ویروس ها از نوع ویروس" اس آی وی"( Virus Simian Immunodeficiency ) هستند که در میمون ایجاد بیماری می کند.این تحقیقات نظریه ای رایج را که می گوید ایدز در طی یک قرن گذشته در جنگلهای غرب آفریقا ظهور کرده است، تایید می کند.درسال 1999 نشریه" نیچر" در شماره ماه فوریه خود یک نظریه عملی را به چاپ رساند که مورد حمایت گسترده کارشناسان این رشته قرار گرفت.براساس این نظریه ویروس عامل ایدز ابتدا از طریق یکی از زیر گونه های شامپانزه در آفریقا به انسان سرایت کرده است.به اعتقاد دانشمندان انسان اولین بار در نیمه نخست قرن گذشته در نتیجه شکار و تغذیه گوشت شامپانزه، سنتی که هنوز در آفریقا ادامه دارد، به این ویروس آلوده شد.اس آی وی در گذشته ای نه چندان دور وارد بدن انسان شد و پس از جهش ژنتیکی به اچ آی وی تبدیل شد.به احتمال قریب به یقین ناحیه گینه بیسائو درغرب آفریقا مکانی است که این نقل و انتقال درآن صورت گرفته است.بسیاری از دانشمندان بر این باورند که انتقال ویروس بیش از یک بار روی داده است، چون نمونه های گوناگونی از این ویروس، درانسان باعث بروز ایدز می شود.اما تعیین زمان دقیق انتقال از حیوان به انسان مشکل آفرین تر است.نکته قابل توجهی که در تحقیقات مشخص شد این بود که در قرن نوزدهم هیچ یک از میلیون ها آفریقایی که به زور به بردگی کشیده و به کشورهای خارجی منتقل شدند، به این ویروس آلوده نبودند

جسد زن ایدزی

                                            **********************************

ویروس HIV از طریق عمل جـنسی با در مـعـرض قـرار گـرفتـن غشـاءهـای مـخـاطی آلت تناسلی مرد، دهان، مهبل و مقعد با منی مبتلا به ویرس ایدز، پیش انزال، ترشـح هـای مـهبـلی یـا خـون انـتـقال مـی یـابد. چنین راه انتقال ویروس HIV غیر قابل پیش بــیـنـی میباشد. بعبارت دیگر شخصی ممکن است با یکبار عمل جنسی مبتلا شـود، و شخص دیگری چندین بار روابط جنسی داشته باشد و هرگز مبتلا نگردد. به عـلاوه، تعیین درصد احتمال ابتلا هنگام رفتارهای جنسی خاص قابل برآورد نمیباشد. فقط می توان در مورد هر رفتار، از واژه های پرخطر و کم خطر استفاده نمود. که با یک کاندوم ساده میتوان از آن پیشگیری کرد

 

پیشگیری از HIV و مواد مخدر

یک سوم مبتلایان به HIV گفته می شود که معتادان تزریقی هسـتـنـد. ایـن آمار شامل تـعـداد افـرادی کـه هـم زمـان با اعتیاد به مواد مخدر (تزریقی و غیر تزیرقی) یـا الـکـل، از طریق رفتارهای پر خطر جنسی دچار HIV می شوند، نمیـگردد. افرادی که آلوده به مواد مخدر هستند باید نکات زیر را رعایت نمایند:

پرهیز کلی از مصرف مواد مخدر
مراجعه به برنامه های درمان و ترک اعتیاد
استفاده از سرنگهای تمیز و خودداری از بکارگیری شراکتی سرنگ
دوری از ارتباط جنسی خطرناک یا هر نوع عملی کـه دیـگران را در مـعـرض خـطــر قرار دهد. ویروس HIV بطور مؤثر از طریق شستشوی مناسب وسایل استعمال مواد بـا آب تمیز از بین می رود.

پیشگیری از HIV و بارداری

هیچ کدام از برنامه های  پیشگیری از HIV به اندازه برنامه های پیشگیری در زنان باردار موفق نبوده است. 90 درصد از مـوارد بـیـماری ایـدز در کـودکان بـدلیل انتقال آن از طریق مـادر-فـرزنـدی روی میـدهد.

بـا نـبـودن واکسـن و درمان قطعی تلاش ما برای غلبه بر بیماری مسـری HIV بـایـد روی پیشگیری از آن تمرکز یابد. چـه اعـمـال جـنـسی بـاشـد، چـه مـصـرف مـواد مخـدر و چه  رفتارهای دیگری که فرد را در معرض خطر ابتلا قرار دهد، لازم اسـت مـردم از آموزشها و مهارتهای صحیح برای محافظت از خودشان بهره مند گردند.
از آنجایی که احتمال تولید یک دارو و یا واکسن در آینده نزدیک کم می باشد، تلاش برای کاستن بیماری مسری ایدز باید به عـنوان هدفی اولیه بر پیشگیری از این بیماری تمرکز یـابد. پــزشکان و  ارائه کنندگان اقلام بـهداشتی باید نقش عمـده ای در ارائه مشـاوره و اطلاع رسانی های پیشگیرانه ایفا نمایند. برای پزشکان مهم است که بدانند پیشگیری از ایدز نیازی به مهارتهای مشاوره ای و مداخلات روانشناختی گسترده ندارد

ایدز در افریقا

ایدز در جهان

ایدز در ایران

با توجه به اینکه در مدارس ما برای نوجوانان  ودر رسانه های ما برای عموم مردم درباره ایدز و روشهای پیشگیری آن آموزشی داده نمیشود تنها چون حرف زدن در این باره همیشه بی ادبی خوانده میشود باید انتظار داشت که آمار ایدز در کشور افزایش بیابد از سویی چون اکثر بیماران  به گوشه نشینی و پنهان کردن بیماری از عموم  میپردازد تنها به  این دلیل  که متاسفانه در فرهنگ ما بیمار ایدزی را گناه کار میدانند  بدون توجه به اینکه بدانند اصلا از چه طریقی فرد بیمار شده است و...درنتیجه  اکثر بیماران  در سرشماری قرار نمیگیرند درنتیجه آمار فعلی مطمعنا آمار دقیقی نیست

 

 

کشف داروی ایدز توسط محققان ایرانی

 اگرچه درباره آمار شیوع ایدز در ایران، اختلاف نظرهای فراوانی وجود دارد، اما این دلیل نمی‌شود که محققان ایرانی نسبت به پژوهش در حوزه ی این بیماری بی‌توجه باشند.

در این مراسم، که با حضور دکتر کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت و همتایان سابقش و جمعی دیگر از مسئولان نظام سلامت کشور برگزار شد، وزیر بهداشت، سخنان خود را با این جملات آغاز کرد: «ما اینجا می‌خواهیم در مورد بیماری حرف بزنیم که کابوس قرن نامیده می‌شود و تا کنون 25 میلیون نفر را به کام مرگ فرستاده است و هم‌ اکنون حدود 40 میلیون نفر در جهان به آن مبتلا هستند.»

دکتر لنکرانی با اشاره به این‌که این دارو حاصل تلاش 6 ساله ی یک تیم پزشکی از متخصصان علوم پایه و بالینی و همکاری 15 مرکز در داخل کشور است، گفت: « در تحقیقات مربوطه معلوم شد، پس از یک دوره درمانی 90 روزه، حتی 2 سال پس از قطع دارو، اثرات تقویت سیستم ایمنی توسط دارو باقی می‌ماند و این در حالی است که آیمود دارویی است که اساس گیاهی داشته و بر خلاف تمام داروهای قبلی عوارض مهمی ‌ندارد.»

  

برنامه ی مبارزه با ایدز در ایران

لنکرانی با اشاره به اینکه ایران تنها کشور منطقه است که داروهای ایدز را رایگان در اختیار بیماران قرار می‌دهد، گفت: «مطالعات زیادی در دنیا در زمینه داروهای موثر بر بیماری ایدز انجام شده که نتایج دلگرم ‌کننده‌ای نداشته است، اما داروی جدید تولید شده در کشور با تقویت سیستم ایمنی و افزایش تعداد سلول های CD4 (سلول های دفاعی) بدن بیمار را در مقابل عوارض عفونت تقویت کرده و باعث عمر طولانی تری برای بیمار می‌شود.»

وزیر بهداشت گفت: «با وجود اینکه این داروی جدید در حال ثبت در اروپاست، برخی از کشورها خواستار استفاده از این دارو شده‌اند؛ چرا که این دارو می‌تواند به‌عنوان داروی همراه، در کنار داروهای ضد‌ ویروس ایدز، تحول مهمی ‌در درمان بیماری ایدز به ویژه در مرحله ی علامت دار شدن بیماری ایجاد کند و سال های عمر طولانی‌تر و با کیفیت بالاتری را برای بیماران ایجاد کند.»

برتری بزرگ داروی آیمود

در ادامه این مراسم، دکتر رسول دیناروند، معاون غذا و داروی وزارت بهداشت، پشت تریبون قرار گرفت و به قول خودش «مواردی را که ضروری می‌دانست» متذکر شد.

دکتر دیناروند گفت: «استراتژی درمان بیماری ایدز در حال حاضر در دنیا روی استفاده از داروهای ضد ویروس متمرکز است و در سال‌های اخیر چندین گروه از این داروها در دنیا عرضه شده که معمولا این داروها با قیمت بسیار زیادی وارد بازار دارویی می‌شوند. این در حالی است که اکثر بیماران مبتلا به ایدز در کشورهای جهان سومی‌زندگی می‌کنند که معمولا فقیر هستند.»

دکتر دیناروند در ادامه به درمان‌های ضد ویروسی و واکسن ایدز، به عنوان استراتژی‌های کنترل بیماری ایدز در جهان اشاره کرد و گفت: «علی رغم تلاش‌های زیاد، هنوز در مورد این استراتژی‌ها، موفقیت زیادی به دست نیامده است.»

معاون غذا و داروی وزارت بهداشت به داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به ایدز به عنوان استراتژی سوم اشاره کرد و ادامه داد: « امروزه به دلیل سختی مبارزه ی مستقیم با ویروس، توجه شرکت‌های داروسازی به سمت داروهایی معطوف شده که بتوانند با تقویت سیستم ایمنی بدن، بیماری را کنترل کنند. هم اکنون چندین داروی تقویت کننده ی سیستم ایمنی بدن انسان، توسط شرکت‌های بزرگ چند ملیتی داروسازی جهان تحت بررسی و تحقیق هستند و اولین دارویی که در این گروه از داروها مطرح شد، ولی متاسفانه به دلیل عوارض جانبی زیاد و شدید کنار گذاشته شد، "اینترلوکین 2" بود.»

وی با بیان این‌که نکته جالب در مورد داروی ایرانی ضد ایدز، استفاده از همین استراتژی جدید درمان ایدز در جهان است، گفت: «اگر دارویی وجود داشته باشد که سلول‌های دفاعی بدن فرد مبتلا به ایدز را که موسوم به سلول‌های CD4 هستند و کمبود آنها در این بیماران، باعث ایجاد عوارض ایدز و مرگ و میر بیماران می‌شود، افزایش دهد، می‌تواند بیمار را از مرحله‌ای که به دلیل نقص ایمنی به شدت بی دفاع است، بیرون آورده و از عوارض بیماری و مرگ و میر بیماران مبتلا به ایدز پیشگیری کند که این داروی جدید یا همان " آیمود" این قابلیت را دارد.»

چگونه آیمود باعث افزایش تعداد سلول‌های CD4 می‌شود؟

آنچه در مورد این دارو حائز اهمیت است و همه مسئولان امر روی آن تاکید داشتند، توانمندی داروی آیمود در افزایش تعداد سلول‌های CD4 است.

اما اینکه چگونه آیمود باعث افزایش تعداد این سلول‌ها می‌شود، سئوالی است که در حاشیه ی مراسم، دکتر دیناروند در مورد آن توضیح داد:

«مطالعاتی در حال انجام است که علت این موضوع مشخص شود، ولی هنوز مکانیسم این اثر به طور کامل مشخص نشده است. پروژه ی مشترکی بین محققان ایرانی و سوئدی در حال انجام است و در طول 3-2 هفته ی اخیر به سرنخ‌هایی رسیده‌اند که اگر تایید شود، یک اتفاق بسیار ارزشمند خواهد بود. چون اگر مکانیسم اثر یک دارو مشخص نشود، معمولا دفاع از آن دارو سخت می‌شود.»

اساس گیاهی داروی آیمود

یکی دیگر از نکات مهم در مورد داروی ایرانی ایدز یا همان آیمود، اساس گیاهی آن است. دکتر دیناروند در این باره‌ گفت: «این دارو از سه گیاه و دو ماده ی شیمیایی که اثر آن‌ها در تقویت سیستم ایمنی بدن به اثبات رسیده، ساخته شده است. هم چنین گیاهان به کار رفته در این دارو پیش از این هم در طب سنتی ایران و جهان کاربرد داشته، اما تاثیر جدید آن‌ها در این دارو برای نخستین بار شناخته شده است.»

تولید این دارو در ایران بر عهده کدام نهاد بوده و در کجا تولید شده است؟

دکتر دیناروند در این باره گفت: «این دارو با حمایت دفتر همکاری‌های فناوری ریاست جمهوری و توسط شرکت پارس روس که محققان بسیاری در آن مشغول پژوهش هستند، عرضه شده و در 6-5 سال گذشته کارآزمایی‌های بالینی مختلف‌ چند مرکز دانشگاهی و بیمارستانی بر روی این دارو صورت گرفته است. همچنین پرونده این دارو مدت 3 سال است که در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تحت بررسی بوده و 2 ماه پیش به تایید کمیسیون قانونی ساخت داروها در وزارت بهداشت رسیده است.»

هنوز امکان تولید انبوه را نداریم

دکتر دیناروند در پاسخ به این سئوال که ما چقدر با تولید انبوه این دارو فاصله داریم، با اشاره به این که شرکت پارس روس یک شرکت تحقیقاتی بوده و فاقد امکانات لازم برای تولید انبوه این دارو است، گفت: «این شرکت در حال حاضر از امکانات مراکز دیگر مانند انستیتو پاستور ایران استفاده می‌کند و درباره تولید انبوه آن هم در نهایت خود شرکت پارس روس باید تصمیم گیری کند.»

منبع : همشهری

پایگاه اطلاع رسانی پزشکان ایران

یک شرکت آمریکایى اعلام کرده است که ممکن است ظرف پنج سال آینده واکسن بیمارى ایدز در دسترس قرار گیرد.

ایدز، طاعون قرن

لینک کوتاه این مقاله :
http://www.niazemarkazi.com/article/pdf/10002484.html

از مامور اطلاعات بیمارستان که سراغ بخش عفونی و ایدز را می گیرم، نگاهش تغییر می کند و کمی دلسوزی توام با سرزنش چاشنی آن می شود.

با طی کردن مسافتی نه چندان کوتاه در محوطه سر سبز و پر از درخت بیمارستان امام خمینی، ساختمان قدیمی از پشت انبوه درختان خود را نشان می دهد، بیش از نیم قرنی از عمرش می گذرد! لوح کاشیکاری شده وسط دیوارهای آجری معرفی می کند: بخش بیماری های عفونی!

در طول راه به این فکر می کنم که آیا مبتلایان به ایدز یا خانواده هایشان که از این مسیر برای رسیدن به بخش عفونی عبور می کنند، سرسبزی محوطه را می بینند یا فقط روزهایی را می شمرند که به پایان راه باقی مانده است.

با ورود به بخش، بوی مواد ضدعفونی کننده مشام را پر می کند؛ چند نفری در راهروهای بخش منتظر گرفتن خدمات هستند و وجود آنها در طبقه اول بخش و به صورت سرپایی نشان می دهد طاعون قرن هنوز آن روی خود را به آنها نشان نداده و تا بستری شدن در طبقه دوم راه کم یا زیادی در پیش دارند.

صحبت های جوان ۳۰ ساله که ۵ سال از مبتلا شدنش می گذرد، با زوج جوانی که ظاهرا به تازگی متوجه ابتلای مرد به HIV شده اند، توجه را به خود جلب می کند: اصلا نگران نباشید، این بیماری با سرماخوردگی و سردرد و بیماری های دیگر هیچ فرقی ندارد، مهم این است که به خودت برسی... .

با ورود ۲ کودک و ۲ نوزاد با ۲ پرستار یا کسانی شبیه به پرستارها حرف های مرد ۳۰ ساله و نگاه های پر از نگرانی زوج جوان را رها می کنم و نگاه کنجکاوم را به آن کودکان می دوزم؛ ولی دانستن این که این کودکان از یکی از مراکز بهزیستی برای معاینه ماهیانه و گرفتن دارو آمده اند و آن ۲ خانم هم مربی آنها هستند و نه پرستار، چندان خوشایند نیست، هرچند می دانی اگر مبتلا نبودند، بودنشان آنجا معنایی نداشت ولی نمی خواهی باور کنی!

نگاه معصوم دختر ۵ ساله به چشمان مربی اش است و ترس از سوزن های نمونه گیری که هنوز بعد از چند سال برایش عادی نشده، در نگاهش موج می زند.

بیماری ایدز پدر و مادرش را از بین برده و هیچ کدام از اقوام دور و نزدیک حاضر به نگهداری کودکی که ممکن است برای آنها خطر ابتلا به این بیماری را داشته باشد، نیستند و به ناچار مهشید کوچک در یکی از مراکز بهزیستی و در کنار مصطفی که حدودا ۳ ساله است و ۲ نوزاد ۶ ـ ۵ماهه که همه سرگذشتی مشابه او دارند، به صورت تقریبا ایزوله زندگی می کند.

● ایدز چیست؟

ایدز بیماری ای است که از ویروسی به نام ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) منتقل می شود.این ویروس به تدریج قدرت دفاعی بدن را کم می کند، به طوری که فرد طی سال ها به انواع عفونت ها و سرطان ها مبتلا می شود.

آلودگی با ویروس (اچ.آی.وی) دارای دو مرحله است، مرحله اول که دوره نهفته بیماری است و فرد آلوده دچار بیماری واضحی نیست؛ در این مرحله که تا سال ها ادامه خواهد داشت وجود ویروس فقط از طریق آزمایش خون قابل اثبات است و فرد در ظاهر کاملا سالم به نظر می رسد.

در مرحله بعد علائم بیماری بتدریج ظاهر می شوند و تمام اعضای بدن بیمار بتدریج درگیر بیماری می شوند. این مرحله ای است که آن را ایدز می نامیم.

در حال حاضر زمان متوسط بین عفونت با HIV و ظهور علائم ایدز ۱۰ سال است. (دوره کمون) این زمان به مقدار زیاد از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عوامل بسیار ازجمله وضعیت سلامتی، تغذیه، ورزش، روحی روانی و رفتارهای فرد بستگی دارد. در حال حاضر با تجویز درمان های موجود که تکثیر ویروس را مهار می کنند، می توان سرعت ضعیف شدن دستگاه ایمنی را کند کرد. همچنین می توان از بعضی از بیماری های همراه با ایدز پیشگیری یا آنها را درمان کرد. بنابراین تشخیص زودرس آلودگی به HIV امکان انتخاب های بیشتر درمانی و پیشگیری را فراهم می آورد.

اگرچه در شروع همه گیری بیماری ایدز شایع ترین راه های آلودگی استفاده از سرنگ های آلوده و فرآورده های خونی آلوده به ویروس بود، اما با گسترش این بیماری اکنون ارتباط ج__ن__س__ی شایع ترین راه آلودگی است.

اولین مورد بیماری ایدز در ایران در سال ۱۳۶۵ در یک کودک ۶ ساله هموفیل که از فاکتورهای انعقادی وارداتی آلوده به ویروس ایدز استفاده کرده بود، مشاهده شد و تاکنون در کشور بیش از ۲۰ هزار نفر مبتلا به ایدز شناخته شده اند و تخمین زده می شود میزان مبتلایان به ایدز در کشور بین ۶۰ تا ۸۵ هزار نفر باشد.

الگوی اپیدمیولوژیک ابتلا به ایدز در کشورهای مختلف متفاوت است؛ در کشور ما بیشترین مبتلایان به ایدز از طریق اعتیاد تزریقی بوده است، ولی به طور کلی در دنیا ابتلا به ایدز از طریق مسائل ج__ن__س__ی بیشتر است.

در گذشته جوانان یکی از گروه هایی به شمار می رفتند که به مراتب در مقابل HIV و ایدز ایمن تر بودند، اما امروزه بیش از نیمی از افرادی که آلوده می شوند را جوانان زیر ۲۵سال تشکیل می دهند. در این میان دختران نسبت به پسران به میزان بیشتری و در سنین پایین تری در معرض خطر آلودگی به HIV قرار گرفته اند.

● مرگ تدریجی یک رویا

مریم، پرستار جوانی است که تنها یک اتفاق ساده و پیش پاافتاده تمام آرزوهایش را بر باد داده است. شاید اگر ۶ سال پیش می دانست روزگار چنین سرنوشتی برایش رقم زده است، هیچ گاه از پذیرفته شدن در رشته ای که از دوران کودکی رویایش بوده است، این چنین خوشحال نمی شد.

ضعف جسمانی اش را ابتدا به حساب شب بیداری ها و گذراندن شیفت های کاری پشت سر هم گذاشت؛ اما اوضاع از آنچه فکر می کرد بدتر بود. قوای جسمانی اش روز به روز تحلیل می رفت. یکی از پزشکان بیمارستان به او پیشنهاد آزمایش خون داد، آزمایشی کامل. جواب آزمایش اما تلخ تر از آن بود که آن دکتر و دیگر همکارانش باور کنند: ایدز!

کاخ آرزوهایش به یکباره ویران شده بود، نگاه های پر از شک و ظن اطرافیان آزارش می داد، تمام روزها و لحظه هایی را که با بیماران گذرانده بود مرور کرد و بالاخره یادش آمد روزی را که به یک بیمار آمپولی تزریق کرده بود و وقتی می خواست سرپوش سرنگ را بگذارد و آن را دور بیندازد، سرنگ آغشته به خون بیمار به انگشتش فرو رفته بود و این پایان روزهای شیرینی بود که انتظارش را داشت.

سرگذشت این پرستار جوان تنها نمونه ای از صدها سرگذشتی است که فقط و فقط عدم آگاهی، عدم آموزش و بی توجهی به مسائل بخش بهداشت و درمان، رقم زده است.

در بخش عفونی از امنیت پرستاران خبری نیست؛ بارها اتفاق افتاده که بیماران معتاد مبتلا به HIV، برای گرفتن سرنگ یا گرفتن مرفین بیشتر پرستاران را مورد تهدید قرار داده اند و آنها نیز برای حفظ جان خود، خواسته بیمار را برآورده کرده اند. البته اینگونه بیماران مشکلات اجتماعی خودشان را دارند و ضرورت دارد که در کنار خدمات پرسنل بیمارستانی، یک مددکار اجتماعی به همراه نیروی انتظامی، وظیفه برقراری امنیت را در بخش بر عهده گیرند.

● مثلث اعتیاد، زندان، ایدز!

جلوی در اتاقش ۲ سرباز نشسته اند، شاید می ترسند فرار کند، از جلوی در نگاهش می کنم و اولین چیزی که نظرم را جلب می کند زنجیر نقره ای رنگی است که پایش را به لبه تخت بسته است، شلوارش مثل لباس زندانیان است.

۳ سال است زندانی شده و حدود۶ـ ۵ ماهی تزریقی بوده است و معلوم نیست ویروس را در زندان از چه کسی گرفته و یا چند نفر دیگر را هم مبتلا کرده است.

بیشتر بیماران مبتلا به ایدز بستری در بیمارستان امام خمینی معتاد هستند و مهم ترین مشکلی که بیشتر این بیماران عنوان می کنند، درد ناشی از نرسیدن مواد مخدر است که بعضی از آنها با خواهش و یا حتی تهدید درخواست تزریق مسکن مرفین می کنند ولی در این زمینه کاملا محدودیت وجود دارد.با توجه به این که به هر بخش تنها سهمیه محدود مرفین اختصاص داده می شود، این گونه نیست که به هر بیماری هر زمان که احساس نیاز کند، مرفین تزریق شود، چرا که قرار بر این نبوده که در بیمارستان های ما، مرفین جایگزینی برای مصرف مواد مخدر معتادان باشد و تنها به دلیل اثر ضددرد بودن آن در بیماران خاص مورد استفاده قرار می گیرد.

بیماران HIV بستری در بیمارستان امام و حتی سایر مراکز درمانی این چنینی که در بیشتر موارد معتاد هستند، دائما مواد مخدر می خواهند و از آنجا که این گونه خواسته هایشان برآورده نمی شود، همیشه معترضند.

در ۲ آمار متناقض که چندی قبل منتشر شده است مدیرکل بهداشت و درمان سازمان زندان ها و اقدامات تامینی گفته در ۲۰ درصد زندانیان کشور همزمان دو بیماری سل و ایدز با هم دیده شده است، در حالی که رئیس سازمان زندان های کشور در گفتگو با مهر اعلام کرد که تنها ۷/۱درصد زندانیان به ویروس HIV مبتلا هستند.

حتی اگر در دید خوشبینانه اش آمار دوم را بپذیریم، از آنجا که هیچ گاه خرید و فروش مواد مخدر در زندان ها به صفر نرسیده است، همچنان خطر شیوع ایدز در بین زندانی ها وجود دارد. از بخش عفونی بیمارستان امام خمینی خارج می شوم، چهره تک تک آدم هایی که اینجا دیده ام لحظه ای از جلوی چشمانم کنار نمی رود، نه آن کودکان معصوم که بدون هیچ گناه و اشتباهی با این بیماری به دنیا آمده اند و نه کسانی که قربانی یک اشتباه یا رفتارهای پرخطر خودشان شده اند و نه کسانی که در این دو گروه جایی ندارند و حتی خودشان هم نمی دانند که کجا و چطور به این بیماری مبتلا شده اند.